یبوست چیست ؟ درمان یبوست با غذاهای طبیعی
یبوست علاوه بر اینکه یک بیماری است می تواند نشانه بیماری ها و مشکلات دیگری نیز باشد که نیاز به تشخیص تخصصی دارد. درمان بیماری یبوست با غذاهای طبیعی امکان دارد ولی یبوست شدید و مزمن احتیاج به درمان های دارویی و حتی جراحی دارد.
یبوست به معنی توقف بیش از اندازه مواد دفعی در روده ها است. در این بیماری دفع مزاج کمتر از سه بار در هفته و همراه با درد است و غالبا مدفوع سفت و کوچک می باشد. بیوست مزمن یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی است که زنان بیشتر از مردان به آن گرفتار می شوند. بیشتر مردم دست کم یک بار در زندگی خود پیوست را تجربه کرده اند. افراد مسن تر نسبت به جوانان یبوست را بیشتر تجربه می کنند.
آنچه در این مطلب می خوانیم
علل بروز یبوست
تغذیه نامناسب می تواند یکی از علت های ابتلا به بیماری یبوست باشد. علل این بیماری در ایران بیشتر شامل تغذیه نامناسب و عدم تحرک کافی و عدم مصرف کافی آب است. پس مهمترین عامل در درمان یبوست با غذاهای طبیعی توجه به تغذیه مناسب است.
بعضی افراد به دلایل بهداشتی یا اجتماعی در محل کار خود و یا منزل خویشان و دوستان از رفتن به دستشویی خودداری می کنند. این کار درست نیست و باعث ایجاد یا تشدید بیماری یبوست می شود. برخی دیگر عوامل بروز یبوست عبارتند از :
- انسداد رودها
- استفاده بیش از اندازه ملین ها
- سرطان روده
- استرس و هیجان
- عفونت های خطرناک شکمی مانند التهاب آپاندیس
- مسمومیت ها
- آلرژی غذایی
- مکمل آهن و کلسیم
- افسردگی
- وجود نشانه روده تحریک پذیر
- بی حرکت بودن به مدت طولانی
- کم شدن آب بدن
- بیماری مقعد
- باریک شدن و کم شدن قطر روده بزرگ
- ترشح کم هورمون های بدن
- بیماری های مربوط به سیستم غدد درون ریز مانند کم کاری و پرکاری تیروئید
- بیماری دیابت
- مصرف مواد مخدر
- مصرف بعضی داروها مانند فرآوردها و مکمل های آهن ، بعضی داروهای ضد افسردگی ، داروهای شیمیایی ضد اسید معده ، داروهای کاهش دهنده فشار خون و شل کننده عضلات ، داروهای کنترل بیماری پارکینسون ، داروهای ضد تشنج ، داروهای بی حسی و بیهوشی
درمان یبوست با غذاهای طبیعی
درمان بیماری یبوست با غذاهای طبیعی براحتی امکان پذیر است. حتی می توان گفت مهمترین و موثرترین روش درمان این بیماری ایجاد یک تغییر مهم در رژیم غذایی است. با تغییر عادات غذایی و فعالیت فرد و ایجاد تعادل در زندگی در موارد زیادی مشکل حل خواهد شد. یکی از مهمترین کارهایی که فرد مبتلا به بیماری باید انجام دهد بررسی رژیم غذایی خویش است.
اگر بیشتر مردم مواد غذایی مناسب بخورند نیازی به دارو برای درمان بیماری یبوست ندارند. قبلا در مقاله ای به نام سالمترین غذاهای روی زمین با خوراکی ها و مواد غذایی سالم آشنا شدیم.
رژیم غذایی متکی بر کربوهیدرات به همراه سبزیجات و میوه جات مهمترین درمان برای بیماری یبوست با غذاهای طبیعی است. یبوست بیشتر در افرادی دیده می شود که وعده غذایی نامناسب دارند و یا وعده های غذایی روزانه خود را در زمان های مشخصی در طول روز نمی خورند.
عوامل شایعی که یبوست را تشدید می کند عبارتند از :
- نوع رژیم غذایی نامناسب
- حاملگی
- افزایش سن
- بیماری هایی که با کاهش حرکت همراه است مانند قطع نخاع با بیماری های عضلانی
- برخی بیماری های روده بزرگ
- بیماری روده تحریک پذیر
- بیماری های مرتبط به عضلات کف لگن
- افسردگی
- مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضدفشار خون ، برخی داروهای پایین آورنده چربی خون
مواد غذایی ضد یبوست
در درمان یبوست با غذاهای طبیعی موادی که در صدر فهرست مصرف قرار می گیرند شامل الیاف گیاهی و مایعات هستند.
مصرف زیاد این دو باعث نرم شدن مدفوع و در نتیجه تخلیه سریع تر روده بزرگ می شود. در اغلب موارد پیشگیری و درمان یبوست با تغذیه صحیح و تغییر روش زندگی انجام می شود. رژیم غذایی سرشار از فیبر با حفظ حرکت مواد در روده ها مانع بروز یبوست می شود.
افزایش دریافت فیبرهای غذایی به میزان 25 – 35 گرم در روز همراه با افزایش مصرف مایعات به میزان 8 – 10 لیوان در روز در رژیم غذایی فرد در پیشگیری از بروز بیماری یبوست بسیار موثر است. اگر راه درمان یبوست با غذاهای طبیعی را در پیش گرفته اید باید میزان فیبر موجود در رژیم غذایی را بالا ببرید. چنانچه در رژیم غذایی روزانه خود، فیبر کمی موجود باشد به راحتی دچار بیماری یبوست می شوید.
فیبرها حرکات روده را تسهیل می کنند و یبوست را از بین می برند. مصرف فیبر را کم کم افزایش دهید. زیرا افرایش سریع مصرف فیبر باعث ناراحتی معده می شود. سبزی ها و میوه های تازه مانند کاهو ، کلم ، حبوبات ، هویج ، سویا ، نان سبوس دار ، برنج ، انجیر ، آلو و زرد آلو دارای فیبر زیادی هستند. با مصرف میوه و سبزی های خام می توان مشکل یبوست را رفع کرد.
اگر انواع میوه و سبزی و غلات کامل سرشار از فیبر را از برنامه غذایی خود خارج کنید و به جای آن گوشت ، چربی به ویژه چربی حیوانی، لبنیات پرچرب (ماست ، پنیر و دوغ ) بخورید، حتما دچار یبوست می شوید. مصرف زیاد غذاهای پر چرب ، فراورده های لبنی و تخم مرغ در ایجاد یبوست موثراند. پس در درمان یبوست با غذاهای طبیعی باید مصرف این مواد را کم کنید.
آب و دیگر مایعات به حرکت مواد غذایی در روده کمک می کنند و از انبار شدن مواد در روده پیشگیری می کنند. چنانچه در طول روز به میزان کافی آب یا دیگر مایعات را ننوشید، ممکن است دچار بیماری یبوست شوید. صبح که از خواب بیدار می شوید یک لیوان آب ولرم بنوشید.
برای درمان یبوست در منزل با غذاهای طبیعی از نوشیدن مقدار کافی مایعات به ویژه آب غافل نشوید. مصرف میوه و نوشیدن مایعات برای جلوگیری از بروز یبوست در سالمندان ضروری است.
توصیه های مهم در درمان یبوست با غذاهای طبیعی
- میوه و سبزی های فراوان مصرف کنید.
- اگر دچار بیماری یبوست شدید اولین چاره تغییر برنامه غذایی و خوردن روزانه چند وعده میوه و سبزی است. چنانچه بعد از دو روز هنوز هم یبوست برطرف نشد، باز هم میوه و سبزی بیشتری بخورید و مصرف غذاهای کم فیبر مانند گوشت و نان با آرد بدون سبوس را کمتر کنید.
- بهتر است به جای تنقلاتی مانند چیپس ، کیک ، بیسکویت و پیراشکی از بادام ، گردو ، گلابی، انگور، زردآلو و یا انجیر خشک استفاده کنید.
- در رژیمی که برای درمان یبوست با غذاهای طبیعی انتخاب کرده اید باید دانه های مانند تخمه آفتاب گردان ، کدو تنبل ، رازیانه و تخمه کتان را برای زیاد کردن سلولز غذایی به سالادها و ماست اضافه کنید.
- در بیرون از منزل خود حتما به دستشویی بروید.
- خنده را از یاد نبرید خنده به دو طریق باعث رفع یبوست می شود اول آنکه به نوعی موجب ماساژ روده ها می شوند که این امر خود باعث هضم سریعتر غذا می گردد و دیگر آنکه خنده به طرز فوق العاده ای باعث از بین رفتن اضطراب و فشار روحی می شود که این دو مورد یکی از دلایل اصلی بروز بیماری یبوست هستند.
- انجیر بخورید. خواص انجیر خشک در درمان یبوست با غذاهای طبیعی فوق العاده است. شب قبل از خواب تعدادی انجیر خشک را در آب خیس کنید و صبح پس از بیدار شدن از خواب نوش جان کنید انجیر اثرات سحرآمیزی در از بین بردن یبوست دارند. خرید بهترین انجیر خشک نیز در قسمت فروشگاه سایت ما فراهم شده است.
- غذاهایی که از نظر الیاف گیاهی بسیار غنی می باشند عبارتند از لوبیای پخته شده ، انجیر ، کشمش ، ذرت بو داده ، آرد جو ، گلابی ، انواع آجیل ها ، آلو و گوجه سبز ( به منظور جلوگیری از نفخ و تجمع گاز ، مقدار این مواد را به تدریج در برنامه غذایی خود افزایش دهید.)
- پسیلیوم مصرف کنید. پسلیوم داروی گیاهی است که به شکل پودر در داروخانه ها وجود دارد یک قاشق غذاخوری از این دانه های ریز را در یک لیوان آب مخلوط کنید و اجازه دهید چند دقیقه بماند سپس آن را میل کنید.
- پیادروی کنید. پیادروی باعث افزایش حرکت رودها و هضم بهتر مواد غذایی می شود.
- در درمان یبوست با غذاهای طبیعی تا می توانید کلم مصرف نمایید بهتر است کلم به صورت خام با سالاد مصرف شود.
- شنبلیله مصرف کنید. دانه های شنبلیله هم مانند دانه‌های اسفرزه حاوی موسیلاژ هستند که آب را به خود جذب می‌کند اگر دانه‌های شنبلیله مصرف می‌کنید حتماً مقادیر زیادی آب همراه با آن بخورید تا مواد در دستگاه گوارش بهترین حرکت کند و هر بار هم بیشتر از دو قاشق مرباخوری از آن مصرف نکنید چون ممکن است باعث ناراحتی شکم شود.
- وزن اضافی تان را کاهش دهید. کاهش وزن می تواند مکمل درمان یبوست با غذاهای طبیعی باشد.
- آهن به اندازه بخورید. آهن ماده معدنی مهمی به ویژه برای زنان است اما زیادی آن در بدن باعث یبوست می شود. مصرف آهن باید تحت نظر پزشک باشد می توان به جای قرص آهن از قرص های مولتی ویتامین ها و مواد معدنی استفاده کنید.
- برای اجابت مزاج موقع مناسب را در نظر داشته باشید که بهترین زمان برای تخلیه روده پس از مصرف غذا است. بنابراین برای ایجاد عادات خوب و صحیح پس از هر وعده غذایی به مدت ۱۰ دقیقه در دستشوئی بمانید پس از مدتی روده به حالت طبیعی خود باز می گردد و از بیماری یبوست نجات خواهید یافت.
در درمان یبوست با غذاهای طبیعی تا میتوانید الیاف گیاهی مصرف کنید. انجمن دیابت ایالات متحده مصرف روزانه ۲۰ تا 25 گرم فیبر را برای همه بزرگسالان و ۳۰ گرم و بالاتر را برای مبتلایان به یبوست پیشنهاد می‌کند.
توصیه های مهم در درمان یبوست
- مصرف داروهای ضد یبوست برای مدت کوتاهی مناسب است اما خود را به مصرف آنها عادت ندهید چون روده شما به این مواد عادت می کند و به اصطلاح تنبل می شود و فعالیت های طبیعی خود را که موجب حرکت و دفع مواد می شود فراموش خواهد کرد.
- اگر شما دارویی که ایجاد یبوست می نماید مصرف می کنید در مورد تغییر دارو با پزشک تان مشورت کنید.
- ریواس بخورید اگر فصل ریواس است می توانید از آن که دارای مقدار قابل ملاحظه ای فیبر است برای درمان یبوست خود استفاده کنید. ساقه‌های ریواس را با چاقو قطعه قطعه کنید و آن را با یک فنجان آب سیب مخلوط نمایید و سپس یک لیمو ترش را پوست گرفته و چهار قسمت کنید و یک قسمت آن را بردارید و با یک قاشق عسل در مخلوط ریواس و آب بزنید. سپس همگی را در یک مخلوط کن ریخته مخلوط کنید حال معجون شما آماده است. فقط چون برای اولین بار است که شما می خواهید از آن بخورید از این رو ابتدا یک قاشق مرباخوری از آن میل کنید ممکن است شما را در یک چشم به هم زدن روانه دستشویی کند. از طرفی چنانکه از مزه آن خوشتان نمی‌آید میتوانید از آب میوه‌های دیگر به آن مخلوط اضافه کنید. توصیه می‌شود افرادی که سنگ کلیه دارد از آن نخورند.
- برای تاثیر بیشتر درمان یبوست با غذاهای طبیعی در کنار غذای خود کاهو مصرف کنید.
- آب میوه و سبزی تازه و طبیعی بنوشید. آب میوه و سبزی طبیعی برای رفع یبوست مفید است. به ویژه آنهایی که فیبر را هم در خود نگه می‌دارند. البته آب آلو بهتر از همه است ولی آب میوه های دیگر مانند آب سیب و گلابی هم مسهل های خوبی هستند. آب مارچوبه و سیب زمینی هم پیشنهاد شده است.
- داروهایتان را کنترل کنید قبل از خوردن هر دارو با پزشک خود مشورت کنید برخی از داروها با جلوگیری از تشکیل مواد شیمیایی که مدفوع را در روده به جلو می‌راند باعث بیماری یبوست می گردد. از جمله داروهای پایین آورنده فشارخون ، داروهای اعصاب و برخی ضد حساسیت ها و مسکن ها
- در درمان یبوست با غذاهای طبیعی باید مصرف غذاهای چرب را کاهش دهید.
- دانه‌های اسفرزه را امتحان کنید دانه های ریز اسفرزه حاوی فیبری به نام موسیلاژ هستند که مقدار زیادی مایع در روده جذب می کند که این کار باعث متورم شدن آنها می شود و حجم مدفوع را زیاد کرده روی دیوارهای روده فشار آورده و باعث انقباض ماهیچه های روده می شود.
- مرکز تخصصی آلمان در گیاهان دارویی ، مصرف روزانه سه قاشق غذاخوری اسفرزه را برای درمان یبوست با غذاهای طبیعی را پیشنهاد کرده است. دانه های اسفرزه هم مانند دانه کتان نیاز به آب فراوان دارند و چنانچه بدون خوردن آب کافی مصرف شود ممکن است باعث انسداد روده بزرگ شوند.
- ورزش کنید. ورزش با تحریک حرکات روده بزرگ از بروز بیماری یبوست جلوگیری می کند ورزش منظم حداقل بیست دقیقه و برای سه بار در هفته در پیشگیری از یبوست موثر است.
- برای رفع یبوست چای نخورید. چای سرشار از موادی به نام تانن است و به همین دلیل برای درمان اسهال توصیه می‌شود تانن ها مدفوع را در روده نگه داشته و حرکات روده را کم می کنند.
- برای درمان یبوست با غذاهای طبیعی دانه کتان را امتحان کنید. دانه کتان ، درمان گیاهی بسیار خوب برای بیماری یبوست است. خوردن دو یا سه بار در روز یک قاشق غذاخوری دانه کتان را به صورت کامل یا خرد کرده برای درمان یبوست مزمن پیشنهاد می‌شود.
- به اندازه کافی آب بنوشید. نوشیدن مایعات و به ویژه آب به مقدار فراوان در درمان و پیشگیری از بروز یبوست موثر است برای جلوگیری از بروز یبوست ، بیشتر پزشکان خوردن بین ۶ تا ۱۰ لیوان آب یا آب میوه طبیعی را در هر روز تجویز می کنند.
