آفت مگس آفریقایی انجیر با نام عمومی ” african fig fly ” از خانواده راسته دوبالان است. این خانواده به نامهای عمومی مگس های میوه کوچک ” small fruit flies ” شناخته می شوند. مگس آفریقایی جز آفات درخت انجیر است که باعث ایجاد خسارت بر روی میوه انجیر می شود.
آفت مگس آفریقایی
این آفت مگس هایی به طول ۳ تا ۴ میلی متر و معمولا به رنگ زرد یا قهوه ای می باشند که عموما در اطراف سبزیجات و میوه جات در حال تخمیر دیده می شوند.
این حشره بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آفریقا و آسیا است. آفت مگس آفریقایی انجیر نسبت به سرما حساس می باشد و در مناطقی با سرمای شدید و یا در فصول سرد سال جمعیت آن به شدت کاهش پیدا می کند. لاروهای مگس آفریقایی انجیر با تغذیه از میوه های رسیده بر روی درخت به محصول خسارت می زنند.
عمده میزبان های این آفت انواع مرکبات مانند پرتقال ، نارنگی ، لیمو شیرین و همچنین میوه های مناطق گرمسیری مانند انگور ، طالبی ، گریپ فروت ، آناناس ، گلابی ، انبه ، پاپایا ، موز ، انجیر ، انار ، خرما و هلو است.
این مگس و مگس های سرکه به عنوان یکی از آفات ثانویه انجیر محسوب می شوند. به این معنی که به میوه های سالم آسیب وارد نمی کنند و عمده خسارت آن مربوط به میوه های است که ریزش کرده و یا توسط سایر عوامل آسیب دیده باشند.
در مقایسه با مگس مدیترانه ای می توان گفت که این آفت انجیر رفتار گندیده خواری داشته یعنی بیشتر بر روی میوه های فاسد دیده می شود. در حالی که مگس مدیترانه ای به میوه های سالم خسارت می زند۔
شکل شناسی
طول بدن حشره تقریبا 4 میلی متر و دارای رنگ قهوه ای مایل به قرمز است. این حشره شبیه مگس سرکه است با این تفاوت که سطح پشتی آن دارای دو نوار طولی سفید رنگ است که از شاخک ها تا قاعده بال کشیده شده است. همچنین دو نوار کوتاه تر و باریکتر در امتداد پهلوها تا محل اتصال پاها به تنه دیده می شود. نوارهای سفید به وسیله دو نوار سیاه در اطراف آن احاطه شده اند.

چشم قرمز رنگی آجری بر روی سر این آفت دیده می شود. تخم این آفت درخت انجیر شیری رنگ ، دوکی شکل و دارای ۴ رشته انتهایی است. این رشته ها برای تنفس تخم است.
لارو این حشره ورمی فرم است. مگس آفریقایی انجیر دارای سه سن لاروی است که تقریبا طول سن اول و دوم و سوم به ترتیب ۱/۶ ، ۴ و ۶ میلى متر می باشد. شفیره تازه متولد شده زردرنگ است که به تدریج رنگ قهوه ای به خود می گیرد.
زیست شناسی آفت مگس آفریقایی انجیر
در بررسیهای آزمایشگاهی مشخص شده است که مگس ها حداکثر ۱۵۰ روز زنده می مانند و متوسط طول عمر مگس های نر و ماده به ترتیب ۸۲ و ۹۳ روز است. این آفت در سال چندین نسل تولید می کند. مگس آفریقایی انجیر از جمله آفات انجیر است که رابطه خوبی با رطوبت هوا دارد و هر چه میزان رطوبت هوا بالاتر باشد جمعیت آفت نیز بالاتر می رود.
زمان لازم برای تبدیل تخم به حشره کامل ۱۹ روز می باشد. طول دوره تخم ۷ تا ۹ روز و طول دوره لاروی 9 تا 18 روز است. ماده های بالغ وقتی ۱۳ روزه هستند تولید نسل می کنند و به طور متوسط برای ۶۰ روز بارور هستند. حشرات بالغ در طول عمر خود ( حدود 2 هفته ) قادر اند بیش از ۱۰۰ تخم بگذارند.
خسارت آفت بر روی انجیر
در انجیر مگس ها در اطراف استیول ( سوراخ انتهای انجیر) جایی که لاروها به آسانی وارد میوه می شوند تخم گذاری می کنند. بیشتر مگس های آفریقایی انجیر با یک گونه باکتری و مخمر در ارتباط هستند که در انجیرهای آلوده به مگس انجیر ، باکتری ” candida tropicalis ” شناسایی شده است این باکتری باعث فساد میوه انجیر می شود.
ماده های بالغ این آفات میوه انجیر توسط تخم ریز خود پوست میوه انجیر را تخریب می کنند و تخم های خود را در زیر آن قرار می دهند. به این ترتیب همزمان با رسیدن ميوه ها، لاروهای مگس به درون میوه نفوذ کرده و با تغذیه از گوشت میوه باعث ایجاد خسارت در محصول می شوند.
خسارت آفت مگس آفریقایی بر روی میوه انجیر هم در میوه های برداشت شده و هم میوه های روی درخت دیده می شود. در داخل انجيرهای آلوده تمامی مراحل زیستی حشره شامل تخم ، لارو ، شفیره و مگس بالغ دیده شده است.
با رسیدن میوه ها ، میوه های آلوده شروع به فاسد شدن نموده که این فاسد شدن از استیول میوه شروع شده و با ادامه آلودگی لاروهای این آفت از گوشت میوه تغذیه كرده و داخل میوه را خالی می کنند. در اثر حمله آفات بر روی میوه های انجیر آلوده سورخهای ریزی دیده می شود و ترشح شیره انجیر از استيول کاملا مشخص می باشد.
روش های کنترل مگس آفریقایی انجیر
یکی از متداول ترین روشهای کنترل مگس های میوه ، شکار انبوه است. هم اکنون این روش به طور گسترده در کشورهای حوزه مدیترانه جهت کنترل مگس میوه مدیترانه ای و مگس زیتون استفاده می شود. کارایی روش شکار انبوه بستگی زیادی به کارایی تله ها و مواد جلب کننده دارد.

استفاده از تله های گوناگون و نیز شکار انبوه مگس های میوه می تواند مانع از استفاده بی رویه از سموم شیمیایی شود. استفاده از فرمونهای جنسی به منظور شکار انبوه حشرات بالغ نر و یا اختلال در ارتباط و جفت گیری آنها می تواند منجر به کاهش جمعیت نهایی مگس آفريقایی انجیر شود.
یکی از تله شکار مگس آفریقایی انجیر استفاده از ترکیب جلب کننده پروتئين هيدروليزات همراه با مالاتیون ( 2 درهزار ) درون بطری پلاستیکی که دارای چند منفذ باشد و در ارتفاع مناسب ( 1 تا 2 متری ) در قسمتهای بيرونی شاخساره درخت آويزان شده باشند.
استفاده از آب انجیر یا شیره انجیر رقیق شده ، سرکه سیب ، رب انار رقیق شده و موز تخمیره شده به عنوان طعمه در بطری های پلاستیکی می تواند تله میوه مناسبی جهت جذب حشره باشد.