آفت سوسک چوبخوار انجیر و راههای مبارزه با آن

از آفات مهم درخت انجیر سوسک چوبخوار انجیر است. این آفت انجیر به ندرت به درختان سالم و قوی حمله می کند. بلکه اغلب درختان پیر و ضعیف که شیره گیاهی در آنها به کندی جریان دارد را مورد حمله قرار می دهد.

درختانی که بوسیله حشراتی مانند شپشک ستاره ای یا سایر آفات ضعيف شده اند بیشتر مورد آسیب این آفت قرار می گیرند. برای آشنایی با آفت شپشک ستاره ای مقاله آشنایی با آفت شپشک ستاره ای انجیر و نحوه مبارزه با آن که قبلا در سایت پالیز انتشار پیدا کرده است را مطالعه بفرمایید.

میوه انجیر یکی از میوه های مورد علاقه بسیاری از افرد است و خیلی ها در حیاط منزلشان درخت انجیر دارند و از طعم بینظیر و خواص انجیر بهره مند می شوند. ولی متاسفانه گاهی یک آفت ممکن است باعث از بین رفتن میوه و حتی درخت شود بنابراین شناخت آفات درخت انجیر و راههای مبارزه با آنها بسیار مهم است.

خسارت سوسک چوبخوار انجیر بدین نحو است که در بهار حشرات از طریق شاخه های بریده و شکسته شده به زیر پوست درخت نفوذ می کنند. حشرات در زیر پوست درخت شروع به ایجاد دالان کرده و در دالانها تخمگذاری می کنند. پس از باز شدن تخم ها ، لارو در زیر پوست تنه و شاخه های درخت ساکن شده و از بافت چوبی درخت تغذيه می کند.

مناطق انتشار آفت

این آفت نیز جزء آفات درخت انجیر است که گسترش جهانی داشته است. آسیب این آفت از اغلب نقاط خاورمیانه ، شمال آفریقا و جنوب روسیه گزارش شده است. علاوه بر این در بیشتر کشورهای اطراف دریای مدیترانه نیز این آفت گسترش پیدا کرده است.

آفت سوسک چوبخوار انجیر در تمام مناطق انجیر کاری کشور مانند اطراف تهران، ورامین و شهریار خسارت قابل توجهی وارد کرده است. خسارت آن در باغات شهرستان استهبان و اکثر مناطق انجیر کاری استان فارس نیز مشاهده شده است.

شکل شناسی سوسک چوبخوار انجیر

حشره کامل ، سخت بالپوش کوچکی است به رنگ قهوه ای شکلاتی تیره متمایل به سیاه که چون از موهایی به رنگ روشن پوشیده شده کمی خاکستری به نظر می رسد. شکل حشره بیضوی و طول آن در حدود یک میلی متر است. چشمها در این حشره بزرگ و سیاه رنگ است. شاخکها در وسط و در دو سمت جلو قهوه ای رنگ و مودار و در انتها چماقی است.

سینه اول این آفت درخت انجیر عریض و در جلو جمع شده و اندکی بر آمده و سطح آن پوشیده از پرزهای سفید رنگی است که شبیه خار می باشد و قسمتی از سر را می پوشاند به طوری که با زاویه دید عمودی سر به سختی دیده می شود.

سینه دوم کوچکتر از سينه اول و به آن یک جفت بال کتینی اضافه شده و زیر بالپوشها کاملا مخفی است. سینه سوم نیز از خارج مشخص نبوده و مجهز به یک جفت بال غشایی می باشد. پاها در این حشره قهوه ای رنگ است و شکم از تعدادی حلقه تشکیل شده است که به رنگ قهوه ای و معمولاً به رنگ بالپوش می باشد.

آفت سوسک چوب خوار از آفات تخم گذار درخت انجیر است. تخم حشره گرد و حجيم و دارای پوسته سخت و سفت است. لارو چوبخوار انجیر بدون پا ، قوسی شکل و زرد رنگ است. لارو در ابتدا سفید براق بوده به تدریج در سنین بعدی از سفید به کرمی روشن و سپس به رنگ زرد در می آید. طول لارو از 5 میلی متر تجاوز نمی کند.

 سطح بدن لارو صاف و بدون مو است. سر لارو به رنگ قهوه ای ، قطعات دهانی مشخص و دارای سه دندانه قوی است که به کمک آن چوب را می خورد.

حالت شفیرگی این آفت درخت انجیر شامل ۳ مرحله پیش شفیرگی، شفیرگی و بعد از شفیرگی است. دوره پیش شفیرگی پس از تكامل لارو به وجود می آید و در این حالت اثرات بال و پاها دیده نمی شود.

زیست شناسی آفت چوبخوار انجیر

چوبخوار انجير جز آفات درخت انجیر است که می تواند در سال 3 یا 4 نسل تولید کند. این آفت زمستان را به صورت لارو در زیر پوست درختان به سر می برد. در اوایل بهار با مساعد شدن شرایط جوی فعالیت خود را آغاز کرده و تبدیل به شفیره و حشره کامل می گردد.

اولین ظهور حشرات کامل در اواخر فروردین ماه بوده و حشرات ماده پس از جفت گیری روی تنه و روی شاخه های درختان انجیر شروع به تخم ریزی می کنند.

حشرات قبل از تخم ریزی روی تنه درخت و شاخه های اصلی ایجاد یک دالان نامنظمی می کنند که محل جفت گیری آنها را تشکیل می دهد. این دالان ها به دالان های مادری یا تغذیه ای معروف اند. محل ورود دالانهای تغذیه ای اغلب به وسیله یک قطره شیره گیاه سخت و فلس مانند به رنگ خاکستری مایل به سبز پوشیده شده است. در این محفظه ماده ها پس از جفت گیری در مدخل دالان تخم ریزی می نمایند.

تخمها یکی در طرف چپ و دیگری در سمت راست گذاشته می شود. تعداد كل تخمی که توسط هر حشره ماده گذارده می شود ۴۰ – ۲۵ عدد است. دالان مادری معمولاً عمود بر محور شاخه ها و دالان لاروی موازی با آن در جهت بالا و پایین می باشد.

مبارزه با آفت چوبخوار درخت انجیر

بهترین طریقه مبارزه با آفت چوبخوار انجیر تقویت و آبیاری به موقع درختان انجیر می باشد تا بدین ترتیب از ضعف درختان و حمله آفت جلوگیری شود.

چنانچه شاخه ای از درخت آلوده به این آفت مشاهده شود بایستی هر چه زودتر نسبت به بریدن و سوزاندن آن اقدام کرد. قطع شاخه های خشکیده و ضعیف در پایین آوردن انبوهی این آفت درخت انجیر اهمیت قابل توجهی دارد.

خراشاندن پوست درخت به منظور جدا کردن پوست های که لاروهای در زیر آن زندگی می کنند و جمع آوری و سوزاندن شاخه های هرس شده نیز از دیگر راههای مبارزه با آفت سوسک چوبخوار انجیر است.

در موارد اضطراری مبارزه شیمیایی علیه این آفت درخت انجیر باید در موقع ظهور حداکثری حشرات صورت گیرد. سمپاشی با مخلوط لیندین – گوزاتیون به نسبت 200 گرم از هر کدام در یک صد لیتر آب انجام می گیرد.