زعفران دارای خواص شگفت انگیزی برای سلامتی بدن است. این گیاه دارای خواص ضد سرطانی است و در تقویت اعصاب و روان و درمان سرفه های عصبی مفید است. دم کرده آن را به عنوان تونیک و ضدتشنج مصرف می کنند. مالیدن زعفران بر پیشانی برای درمان بی خوابی و سردرد شدید مفید است. زعفران در دفع سنگ مثانه و کلیه نیز مؤثر است. در سری مقالات خواص میوه ها در این مقاله به بررسی خواص زعفران می پردازیم.
آنچه در این مطلب می خوانیم
- ترکیبات زعفران
- زعفران یک آنتی اکسیدان قوی
- خواص زعفران برای افسردگی
- خاصیت زعفران برای سرماخورذگی
- خواص ضد سرطانی زعفران
- کاهش عوارض سندرم پیش از قاعدگی با مصرف زعفران
- افزایش میل جنسی با زعفران
- خواص زعفران برای کاهش وزن
- خواص زعفران برای بیماران قلبی
- فواید زعفران برای پوست
- خواص زعفران برای چشم
- بهبود حافظه با زعفران
ترکیبات زعفران
ترکیبات زعفران به 7 دسته کلی زیر تقسیم می شوند :
- کربوهیدراتها : ۲۰ درصد وزن زعفران خشک را تشکیل می دهند.
- مواد معدنی : 7 – 5 درصد وزن زعفران را تشکیل می دهند.
- ویتامین ها : زعفران حاوی ویتامین ( تیامین ) و ویتامین ( ریبوفلاوین ) است که برای رشد طبیعی کودکان و تکامل سلسله عصبی و تقویت اعصاب لازم است.
- چربی ها : یکی از خواص زعفران داشتن مقادیر بسیار کم چربی است.
- مواد فرار : عطر و بوی زعفران به میزان روغن های فرار موجود در این ادویه بستگی دارد. این مواد اغلب از دسته « ترپن ها » هستند و حدود 7 ترکیب فرار در زعفران شناسایی شده است که یکی از آنها ” سافرانال “می باشد که عامل عطر و بوی زعفران است.
- مواد متفرقه : پیاز زعفران دارای ترکیباتی است که جنبه خوراکی و درمانی دارد. همچنین گلبرگ زعفران مقداری ” آنتوسیانین ” دارد که می توان در مواد غذایی استفاده کرد.
- رنگدانه : رنگدانه اصلی در زعفران « کروسین » است که حلالیت خیلی خوبی در آب دارد. سایر رنگدانه ها شامل : لیکوپن ، آلفا کاروتن ، بتاکاروتن ، گزانتین و آنتوسیانین می باشد.
زعفران یک آنتی اکسیدان قوی
زعفران حاوی انواع چشمگیری از ترکیبات گیاهی مفید برای سلامتی بدن است. یکی دیگر از خواص زعفران داشتن مقادیر فراوانی از مواد آنتی اکسیدانی است. آنتی اکسیدانها از سلول های بدن در برابر رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو محافظت می کنند. آنتی اکسیدان های زعفران شامل کروسین ، کروستین ، سافرانال و کامفرول هستند.
کروسین و کروستین رنگدانه های کاروتنوئیدی و مسئول رنگ قرمز زعفران هستند. هر دو ترکیب دارای خواص ضد افسردگی می باشند و از سلول های مغزی در برابر آسیب پیشرونده محافظت می کنند ، التهاب را بهبود می بخشند ، اشتها را کاهش می دهند و به کاهش وزن کمک می کنند.
سافرانال طعم و عطر متمایزی به زعفران می بخشد. تحقیقات نشان می دهد که این ماده به بهبود خلق و خو ، حافظه و توانایی یادگیری کمک می کند و همچنین محافظت از سلول های مغزی در برابر استرس اکسیداتیو را بر عهده دارد. در نهایت ، آنتی اکسیدان کامفرول که در گلبرگهای گل زعفران یافت می شود. این ماده دارای خواص سلامتی زیادی از جمله کاهش التهاب ، خواص ضد سرطانی و ضد افسردگی برای بدن دارد.
خواص زعفران برای افسردگی
زعفران در درمان افسردگی خفیف تا متوسط موثر می باشد. مطالعات نشان می دهد که مصرف روزانه 30 میلی گرم زعفران به اندازه درمانهای معمول فلوکستین ، ایمی پرامین و سیتالوپرام برای افسردگی موثر است. به علاوه اینکه زعفران عوارض جانبی برای بدن نیز ندارد. خواص ضد افسردگی زعفران به دلیل وجود آنتی اکسیدانهای فراوان این گیاه به خصوص آنتی اکسیدان های کروسین و کروستین است.
تحریک ذهن و مغز یکی از اثرات زعفران برای سلامتی است. مطالعات مختلف نشان داده است که کلاله های گیاه زعفران اصیل ایرانی و گلبرگ های آن تأثیرات مشابهی بر روحیه افراد دارد و در واقع به عنوان ضد افسردگی عمل می کند، بنابراین خواص گلبرگ زعفران ایرانی بی نظیر است.
سافرانال و کروسین، دو ترکیب موجود در زعفران ایرانی مانند دوپامین، سروتونین و نوراپی نفرین، نورونها را تنظیم میکنند و میتوانند علائم افسردگی را حتی بدون استفاده از داروهای روانپزشکی سنتی کاهش دهند.
در یک آزمایش که بر روی 40 فرد دارای افسردگی انجام شد به تعدادی از بیماران به طور تصادفی روزانه 20 میلی گرم از داروی ضد افسردگی پروزاک و بیست بیمار باقیمانده 15 میلی گرم گلبرگ زعفران ( دو بار در روز ) داده شد. محققان به این نتیجه رسیدند که زعفران اثراتی مشابه داروهای ضد افسردگی دارد.
مصرف زعفران بر روی سیستم غدد درون ریز تأثیر می گذارد و به کاهش استرس و اضطراب کمک می کند. از قدیم الایام مردم زعفران ایرانی را به دلیل داشتن خاصیت آرام بخشی برای آرامش ذهن و بهبود خواب آرام استفاده می کردند.
خاصیت زعفران برای سرماخورذگی
یکی از خواص زعفران برای سلامتی بدن درمان سرفه و سرماخوردگی است. دمنوش زعفران به عنوان خلط آور عمل می کند و خلط ریه ها و گلو را شل می کند. زعفران به عنوان یک ترکیب ضد التهابی و مقوی نیز خیلی خوب عمل می کند. همچنین زعفران می تواند برای آسم مفید باشد. حملات آسم زمانی رخ می دهد که مجاری تنفسی به دلیل التهاب منقبض می شود و مصرف زعفران می تواند از این اتفاق جلوگیری کند.
خواص ضد سرطانی زعفران
زعفران سرشار از آنتی اکسیدان است که به خنثی سازی رادیکال های آزاد مضر کمک می کند. ازدیاد رادیکال های آزاد در بدن با بیماری های مزمن مانند سرطان مرتبط است. مطالعات نشان می دهد که زعفران و ترکیبات آن به طور انتخابی سلول های سرطانی روده را می کشند یا رشد آنها را متوقف می کنند در حالی که سلول های طبیعی را بدون آسیب می گذارند.
علاوه بر این خواص ترکیبات موجود در زعفران دارای چنین تاثیراتی در مورد سرطان پوست ، مغز استخوان ، پروستات ، ریه ، سینه ، دهانه رحم دارند. همچنین مطالعات نشان می دهد که کروسین ، آنتی اکسیدان اصلی زعفران می تواند سلول های سرطانی را نسبت به داروهای شیمی درمانی حساس تر کند.
کاهش عوارض سندرم پیش از قاعدگی با مصرف زعفران
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) اصطلاحی است که به علائم جسمی ، عاطفی و روانی قبل از شروع قاعدگی رخ می دهد اطلاق می شود. مطالعات نشان می دهد که زعفران به درمان علائم PMS کمک می کند. مصرف روزانه 30 میلی گرم زعفران در زنان 45 – 20 ساله در درمان علائم PMS مانند سردرد ، تحریک پذیری و درد موثر است.
مطالعه دیگری نشان می دهد که بو کردن عصاره زعفران به مدت 20 دقیقه به کاهش علائم PMS مانند اضطراب و کاهش سطح هورمون استرس کورتیزول کمک می کند.
افزایش میل جنسی با زعفران
یکی از دیگر خواص زعفران افزایش میل جنسی می باشد. بعضی غذاها یا مکمل های غذایی هستند که به افزایش میل جنسی کمک می کنند. مطالعات نشان می دهد که زعفران دارای چنین فوایدی است به ویژه در افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند. به عنوان مثال ، مصرف روزانه 30 میلی گرم زعفران در طول چهار هفته به طور قابل توجهی عملکرد نعوظ را در مردان مبتلا به اختلال نعوظ مرتبط با افسردگی بهبود می بخشد.
علاوه بر این ، تجزیه و تحلیل مطالعات نشان داد که مصرف زعفران به طور قابل توجهی عملکرد نعوظ ، میل جنسی و رضایت کلی را بهبود می بخشد. در زنانی که به دلیل مصرف داروهای ضدافسردگی میل جنسی کمی دارند ، مصرف روزانه 30 میلی گرم زعفران باعث کاهش درد ناشی از رابطه جنسی و افزایش میل جنسی می شود.
خواص زعفران برای کاهش وزن
خوردن میان وعده یک عادت رایج است که می تواند بدن را در خطر افزایش وزن ناخواسته قرار دهد. بر اساس تحقیقات انجام شده ، زعفران با مهار اشتها از خوردن میان وعده جلوگیری می کند. در یک مطالعه هشت هفته ای ، زنانی که از مکمل های زعفران استفاده می کردند نسبت به زنان دیگر احساس سیری بیشتری می کردند ، کمتر میان وعده می خوردند و وزن خود را به میزان قابل توجهی کاهش دادند.
در یک مطالعه هشت هفته ای بر روی خواص زعفران بر کاهش وزن ، مصرف مکمل عصاره زعفران به میزان قابل توجهی اشتها ، شاخص توده بدن (BMI) ، دور کمر و کل توده چربی را کاهش داد.
خواص زعفران برای بیماران قلبی
زعفران می تواند خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. مطالعات نشان می دهد که خواص آنتی اکسیدانی زعفران باعث کاهش کلسترول خون شده و از مسدود شدن رگ ها و عروق خونی جلوگیری می کند. زعفران منبعی غنی از پتاسیم است که یک جزء مهم در حفظ سلامت قلب است. پتاسیم باعث گشاد شدن رگ های خونی و در نتیجه کاهش فشار خون می شود.
پتاسیم موجود در زعفران از تصلب شرایین، سکته قلبی و مغزی جلوگیری می کند. همانطور که گفته شد زعفران حاوی ماده ای به نام کروسین است که می تواند سطح کلسترول را تنظیم کند، بنابراین این ادویه برای سلامت قلب بسیار مفید است.
برای خرید زعفران درجه یک و با کیفیت اعلا می توانید به فروشگاه پالیز مراجعه کنید.
فواید زعفران برای پوست
آنتی اکسیدان های موجود در زعفران خاصیت ضد پیری دارند. از خواص زعفران برای پوست صورت می توان به نرمی، کشسانی و درخشندگی اشاره کرد. استفاده مداوم از زعفران می تواند پوست را سفید کند، از ایجاد جوش جلوگیری کند و بریدگی ها، لکه های تیره روی پوست و سایر لکه های پوستی را از بین ببرد. زعفران همچنین حاوی ویتامین B12 است و به درمان ترکها و خشکی لبها کمک میکند.
خواص زعفران برای چشم
دژنراسیون ماکولا بیماری است که به دلیل پیری و تخریب سلولهای بخشی از چشم به نام ماکولا، منجر به کوری در سنین بالا میشود. کروسین موجود در زعفران از آسیب سلولی به دلیل افزایش سن جلوگیری می کند و تخریب سلولهای این ناحیه از چشم را به تاخیر میاندازد.
بهبود حافظه با زعفران
مصرف زعفران حافظه را در بزرگسالان مبتلا به آلزایمر تقویت کند و در بسیاری از نقاط جهان برای درمان فراموشی و بیماری پارکینسون استفاده می شود. همچنین خواص آنتی اکسیدانی زعفران باعث افزایش عملکرد مغز در بزرگسالان می شود و یادگیری را در آنها افزایش می دهد.