خطرناکترین آفات و بیماریهای درخت گردو را بشناسید

در صورت داشتن باغ گردو تشخیص درست آفات و بیماریهای درختان گردو و نحوه مبارزه با آنها امری مهم و ضروری می باشد که در صورت سهل انگاری و عدم توجه به آنها می توانند مقدار زیادی از محصول را از بین ببرند. در این مقاله با مهمترین بیماریها و آفات درخت گردو آشنا می شویم. برای آگاهی از نحوه کاشت درخت گردو مقاله کاشت و داشت درخت گردو را مشاهده کنید.

بیماری بلایت یا باکتریوز درخت گردو

باکتریوز یکی از دشمنان اصلی گردو و از بیماریهای بسیار خطرناکی است که می تواند تا ۸۰٪ از محصول را نابود سازد. باکتریوز در اغلب مناطق گردو خیز دیده شده است و هیچ یک از ارقام گردوهای موجود تاکنون در مقابل این بیماری مقاوم نبوده اند.

علائم بیماری باکتریوز

باکتریوز سبب نکروز روی بافتها و اندام های جوان درخت ( میوه ، شاخه برگ و گل ) در حال رشد می شود. اولین اثر باکتریوز روی میوه ظاهر شدن لکه های کوچک منظمی است که در آغاز شفاف اند و بعد به رنگ تیره در می آیند. آلودگی اولیه با پیشرفت سریع از پوست سبز میوه عبور می کند و پوست خشک را سیاه و مغز گردو را به شکل خمیری لزج در می آورد و سبب ریزش آن می شود.

بیماری باکتریوز درخت گردو بر روی شاخه ها ابتدا به رنگ سبز تیره شفاف ظاهر می شود و به موازات رشد و نمو شاخه به سرعت به پیشروی ادامه می دهد تا جایی که مرکز زخم آن می شکافد و شانکر ظاهر می شود. پس از ابتلای درخت به بیماری و سرایت آن ، لکه های شفافی روی برگ ایجاد می شود و به تدریج قبل از خشک شدن برگ به رنگ قهوه ای در می آید.

نکروز بر روی اندام گل نر سبب سیاه شدن و پژمردگی قسمتی از آن می شود که بعد روی تمام اندام گل گسترده می شود. آلودگی باکتریوز بر روی گل با سیاه شدن انتهای کلاله آغاز می شود که ابتدا سطحی است و سپس به بافتهای درونی آن سرایت می کند و سبب ریزش گل می شود.

مبارزه با بیماری باکتریوز

عواملی که رعایت آنها به دفع بیماری باکتریوز درخت گردو کمک می کند به شرح زیر است :

تهیه نهال سالم : انتخاب نهال و پایه سالم و عاری از باکتریوز و بدون آفات به دفع این بیماری بسیار کمک می کند. بعضی از آفات درخت گردو باعث گسترش این بیماری می شوند.

حفظ باغهای جوان : با یکی دو بار سمپاشی بهاره می توان تا حدودی از آلودگی نهال های گردو به بیماری باکتریوز جلوگیری کرد.

روش آبیاری : از هرگونه آبیاری که منجر به خیس شدن کلی یا جزئی سطح بالایی درخت شود باید جلوگیری و خودداری کرد زیرا باعث تکثیر ، انتشار و شیوع بیماری خواهد شد.

انجام عملیات زراعی به صورت مناسب : افراط در دادن کود های نیتروژن و غفلت در هرس کردن سبب تکثیر و تشدید بیماری باکتریوز درخت گردو می شود.

محلولپاشی : در بهار قبل از انتشار بیماری اولین سمپاشی باید به محض باز شدن جوانه ها انجام شود. به منظور جلوگیری از آلودگی گلهای نر و برگهای جوان نیز باید سمپاشی زودتر از پیچیده شدن برگها و باز شدن گلها آغاز شود و پس از هر 15 روز یکبار تا آخر فصل بهار تکرار شود. اگر شدت آلودگی و خسارت زیاد باشد عملیات سمپاشی باید در فصل تابستان حتی تا ریزش برگها نیز ادامه یابد.

مقدار مواد لازم برای محلولپاشی در یک هکتار باغ گردو به صورت زیر است :

• محلول بوردو (سولفات مس با 20 % مس خالص ) به میزان ۱۰ کیلوگرم محلول در ۱۰۰۰ لیتر آب در هکتار
• هیدروکسید مس (کوپراکسید با ۵۰ % مس خالص ) برای هر هکتار به میزان ۴ کیلوگرم در 1000 لیتر آب

بیماری شانکر زیر پوست درخت گردو

شانکر عمیق زیر پوست گردو یکی از عوارض دیگر باکتریوز است که عامل آن باکتری اروینیا است. اولین علائم ظهور شانكر ، برشهای طویلی به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر که داخل آنها مایع غليظ قرمز – قهوه ای رنگی بیرون می ریزد. بیماری شانکر به تدریج تنه درخت گردو را می خورد و نابود می کند.

باکتری این بیماری همراه با شیره گیاهی از پایین به بالا طوری آهسته صعود می کند که پیشرفت و خسارت آن آرام انجام می گیرد و در نتیجه در سالهای اول زیانی متوجه محصول نمی شود. عوامل عمده ای که در بخش و شیوع این بیماری سهیم هستند عبارت اند از : باد ، باران ، حشرات و ماشین آلات تکاننده میوه.

مبارزه با بیماری

• تکاندن مکانیکی درختهای بیمار در آخرین فرصت و ضد عفونی کردن گیره های دستگاه تکاننده و سایر ابزارهای باغبانی با یک محلول باکتری کش مثل آب ژاول 2%
• گسترش و اصلاح زهکشی در زمینهای زه دار
• کاهش تعدادی از درختهای اضافی گردو ، بخصوص اگر درختها به دلیل تراکم زیاد به هم رسیده باشند.
• انجام هرس کامل و هر ساله بر حسب نیاز
• در مراحل اولیه آلودگی بافتها و پوستهای آلوده بریده و محل زخم ها بلافاصله با محلول بوردو ضد عفونی شود.

بیماری انتراکتوز درخت گردو

عامل این بیماری قارچی است به نام گنومونیا که در بهار وقتی هوا بسیار سرد و مرطوب باشد ، یا در آخر تابستان وقتی که دمای هوا پایین می آید و رطوبت بالا می رود بیشتر ظاهر می شود. برگ درخت گردو حساس ترین اندام درخت در مقابل بیماری آنتراکتوز است و اغلب زودتر از سایر اندامهای درخت به این قارچ آلوده می شود.

اولین علائم ظاهری بیماری انتراکتوز درخت گردو روی برگ ، لکه های نامنظم خاکستری تا قهوه ای رنگ با حاشیه های قهوه ای سوخته و ابعاد نسبتا بزرگی است که روی برگ درخت گردو ظاهر و سبب زرد شدن و ریزش برگها می شوند.

در هنگام طغیان و شدت آلودگی ، لکه های گرد ، قهوه ای و سیاه رنگی فقط روی پوست سبز گردو ظاهر می شوند که اندازه میوه را کوچک و مغز گردو را نارس نگه می دارند. علامت ظهور و خسارت این قارچ روی شاخه ها، لکه های درازتر و فرو رفته تری است.

مبارزه

مبارزه با آفات درخت گردو که ممکن است سبب پراکندگی قارچ شوند و سمپاشی با محلول مسی همان طور که در مورد باکتریوز گفته شد برای مبارزه با این بیماری نیز موثر و مفید است.

بیماری فیتوفترای درخت گردو

قارچ عامل بیماری فیتوفترا سبب پوسیدگی ریشه و پوسیدگی طوقه می شود. علائم این بیماری مانند بیماری پوسیدگی زغالی درخت گردو است با این تفاوت که این بیماری در زمینهای که رطوبت خاک زیاد باشد رخ می دهد.

پوسیدگی طوقه ابتدا به صورت لکه های پراکنده در اطراف طوقه ظاهر می شود با پیشرفت بیماری این لکه به هم پیوسته و کل تنه درخت را در بر می گیرد و موجب مرگ درخت می شود. در اثر بیماری فیتوفترا کل ریشه درخت گردو پوسیده شده و از بین می رود.

مبارزه با بیماری فیتو فترا

مبارزه با بیماری فیتوفترا در خاک غیر ممکن است بنابراین تدابیر پیشگیری مانند استفاده از واریته های مقاوم ، زهکشی مناسب ، محافظت محل پیوند و جلوگیری از آلودگی در هنگام عملیات زراعی موثرترین راه در مبارزه با این بیماری است.

پوسیدگی زغالی گردو

پوسیدگی زغالی گردو بیشتر در زمینهای سنگلاخی که میزان خاک آن کم است دیده می شود. مخصوصا زمانی که رطوبت خاک کم باشد و درخت دچار تنش آبی شود. علائم بیماری پوسیدگی زغالی درخت گردو شامل رشد کم برگ ها و کوچک ماندن آنها ، زرد شدن و ریزش برگ درختان ، خشک شدن سر شاخه ها ، کاهش محصول و در نهایت خشک شدن کامل درخت است.

مبارزه با بیماری

برای مبارزه با این بیماری می توان در زمینهای که با کمبود خاک مواجه اند خاک دهی همراه با کود دامی انجام شود. از دیگر روش های کاهش خطر پوسیدگی زغالی گردو آبیاری منظم درخت و جلوگیری از تنش آبی آن است.

کرم گردو از آفات خطرناک درخت گردو

یکی از آفات خسارت زای درخت گردو است. کرم گردو (کارپوکاپس ) پروانه ای است که لارو آن با حمله به اکثر میوه های دانه دار مانند گردو سبب خسارت تا 30% به محصول می شود. پس از تخم ریزی حشره در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد و بیرون آمدن کرم ها از تخم ، کرم ها به داخل میوه نفوذ کرده و شروع به تغذیه از مغز گردو می کند و میوه به صورت نارس شروع به ریزش می کند.

کرمهای نسل دوم در حدود مردادماه از ناحیه دم وارد میوه سالم شده و با تغذیه از مغز گردو سبب آسیب به میوه می شوند.

مبارزه با آفت کرم گردو

بهترین راه از بین بردن لارو های کاربوکاپس در مرحله سرگردانی آنها یعنی موقعی است که هنوز خسارتی به میوه نزده اند. بنابراین به منظور جلوگیری از سمپاشی های گران و مكرر ، به کمک تله های شکاری و جنسی میتوان جمعیت آفت را کنترل کرد.

آفت کنه قرمز درخت گردو

کنه قرمز از آفاتی است که نه فقط به درخت گردو ، بلکه به تعداد بسیار زیادی از درختهای دیگر میوه خسارت می زند. حشره بالغ و ماده این آفت ، کروی شکل و به رنگ قرمز روشن است که با چشم غیر مسلح به دشواری دیده می شود.

اولین اثر های خسارت اغلب در قسمت پایینی شاخه ها دیده می شود که به تدریج به طرف بالا پیشروی می کند. خسارت آفت کنه قرمز درخت گردو بیشتر متوجه رشد گیاهی ، میوه و تشکیل جوانه های میوه دهنده است. در هنگام حمله این آفت در فصل تابستان سطح بالایی برگها به رنگ خاکستری در می آید و برگها در مردادماه شروع به ریزش می کند.

مبارزه

در بهار هنگامی که آلودگیهای زمستانه به حالت طغیان و بحرانی در می آیند و تخم کنه روی تمام شاخه ها دیده می شود مصرف کنه کشهای زیر توصیه می شود :

• آپولو (0.4 لیتر در هکتار) در اوایل فروردین قبل از تفریخ تخمها. این سم نه تنها نباید بیش از یک نوبت در سال مصرف شود بلکه در سال بعد نیز نباید حتی با سزار مخلوط شود (مگر به تناوب)
• سزار ( 0.5 کیلوگرم در هکتار) که فقط روی لارو آفت کنه قرمز درخت گردو موثر است. بنابراین عملیات باید تا باز شدن تمام تخم ها به تعویق بیفتد. بنابراین سمپاشی می تواند از دهه دوم و سوم اردیبهشت تا دهه اول خرداد انجام گیرد.
• کرو یوتکس ( یک کیلوگرم در هکتار) فقط روی لاروها اثر می گذارد. چون اثر این سم بر روی لاروها در هنگام تغییر پوست است بهتر است با سم دیگری مثل پروپال که روی حشرات بالغ نیز مؤثر هستند مخلوط شود
• در تابستان در آستانه خسارت یعنی وقتی که ۶۰ % برگها به کنه آلوده شده اند باید سمومی مانند نئورون (۲ لیتر در هکتار) ، امیت (۴ کیلوگرم در هکتار) ، پر و بال ( 1/2 کیلوگرم در هکتار) و تالستار (0.5 لیتر در هکتار) استفاده شود.

آفت کنه زرد درخت گردو

این کنه از آفات خاص درخت گردو است. حشره بالغ این گروه از کنه ها بسیار کوچک و ریز هستند و با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. رنگ آن زرد و شکل آن کشیده و شبیه به دانه برنج و تخم آن گرد است. در آغاز خسارت رگبرگ اصلی و بعد رگبرگهای فرعی در سطح زیرین برگ به رنگ قهوه ای روشن و مات (به شکل ستون مهره ماهی) در می آید و در مرحله نهایی یعنی پس از زرد شدن کامل برگها ، سبب ریزش برگ می شود.

مبارزه

روش مبارزه با آفت کنه زرد درخت گردو همان است که در مورد مبارزه تابستانه کنه قرمز گفته شد. آغاز سمپاشی زمانی است که 20 % برگ ها در قسمت پایینی علائم آلودگی را نشان بدهند.

سپردارها از دیگر آفات درخت گردو

درخت گردو اغلب مورد حمله چندین گونه از شپشکهای سپردار قرار می گیرد که در بین آنها دو گروه برای گردو خطرناک ترند: شپشک توت و شپشک قرمز گلابی ، این دو شپشک از آفات مهم درخت گردو هستند.

هر دو گونه شپشک در سن بلوغ حالت دو شکلی جنسی پیدا می کنند به این معنی که حشره ماده با جسم نرم و لاغر و به رنگی تند به کمک سپر های محافظ مومی روی اندام های درخت (تنه ، ساقه و شاخه ) می چسبد و با خرطوم نوک تیز خود بزاف مسمومی ترشح می کند و شیره درخت را می مکد.

این در حالی است که حشره نر بالغ فقط به بارور کردن حشرات ماده می پردازد. حشره نر دارای جسمی کشیده با بال و پنجه و شاخک است.

شپشک توت

سپر مومی حشره ماده شپشک توت به شکل تنه مخروطی شکل و پهن و سر آن به رنگ سفید مایل به سرخ است. حشره ماده در زیر سپر به رنگ زرد است. سپر حشره نر به رنگ سفید و لارو آنها به رنگ سرخ و نارنجی است. آفت شپشک توت به تنه و شاخه های درخت گردو حمله کرده و باعث ضعف تدریجی و مرگ درخت گردو می شود.

مبارزه 

با این آفت درخت گردو می توان در زمستان با روغن زرد زمستانه مبارزه کرد با این حال بهتر است در فصل رویش درخت هنگامی که لاروهای نسل اول سرگردان هستند و هنوز به زیر سپر محافظ نرفته اند سمپاشی بر علیه آفت انجام شود. برای مبارزه شیمیایی می تون از سم اکالوکس به میزان 1/5 لیتر در هکتار و محلول اولتراسید20 به میزان 2 لیتر در هکتار استفاده کرد.

آفت شپشک قرمز درخت گردو

از دیگر آفات درخت گردو شپشک قرمز است. حشره ماده این آفت به رنگ قرمز تیره است. سپر محافظ مومی آن کوچکتر از شپشک توت و تقریبا پهن و خاکستری است. این شپشک نیز به شاخه ها و تنه درخت گردو حمله کرده و به تدریج آن را ضعیف و نابود می کند. شپشک قرمز گلابی در سال بیش از یک نسل تولید نمی کند.

مبارزه با آفت شپشک درخت گردو

قبل از هر چیز باید از تکثیر خزه ها و گل سنگها در اطراف تنه و اندامهای درخت بخصوص در انتهای بازوها جلوگیری و سپس با همان مواد و سموم مسی که در مبارزه با بیماری باکتریوز درخت گردو گفته شد اقدام به سمپاشی کرد. سمپاشیهای زمستانه با روغن زرد نیز به کاهش جمعیت این حشره کمک زیادی می کند. با این حال در صورت طغیان آفت سمپاشی با همان موادی که برای مبارزه با شپشک توت مصرف می شد تجویز می شود.

آفت شته رگبرگ درخت گردو

یکی دیگر آز آفات درخت گردو است. حشره بالغ ۳ تا ۴ میلی متر به رنگ زرد و دارای خطوط سیاه رنگی است. این شته به شکل کلنی در طول رگبرگ اصلی در سطح بالایی برگ گردو قرار می گیرند و از شیره جاری در رگبرگ تغذیه می کند. کلنی های پیوسته به هم و متراکم این شته سبب کاهش اندازه و کیفیت میوه و حتی سبب ریزش برگ قبل از خزان می شوند.

عمده خسارت این حشره در تیرماه است. از طرف دیگر عسلکی غلیظ و لزج و چسبنده از نیش این حشره ترشح می شود که محیطی مساعد برای رشد قارچ فوماژین ایجاد می کند. فوماژین قارچی است که ضمن سیاه کردن اندام های مختلف درخت سبب سوزاندگی برگ بر اثر تابش نور خورشید نیز می شود.

مبارزه

برای مبارزه با آفت شته درخت گردو میتوان سمومی مانند گرانول دی سولفاتان را با خاک اطراف تنه درخت مخلوط کرد. استفاده از حشره کشهای مانند دی متوات یا فسفامیدون در کنترل جمعیت شته ها موثر است.

کچلی گردو یکی دیگر از آفات درخت گردو

حشره بالغ این آفت پروانه ای است به رنگ شکلاتی که طول آن از 5 تا 6 میلیمتر تجاوز نمی کند. کرمهای این حشره به رنگ سبز و زرد با سری به رنگ قهوه ای روشن اند و سبب پیچیدگی برگها به شکل شاخه های شیپوری می شوند. حمله این آفت درخت گردو در اوایل خرداد ماه و در موقعی است که برگها هنوز لطیف و جوان اند.

این آفت در وسط تابستان نیز به قسمت بالایی شاخه ها حمله می کند و برگها را ابتدا به رنگ قرمز در می آورد و بعد از پیچاندن ، آنها را سیاه رنگ می کند به طوری که برگها منظره یخ زدگی بهاره را می یابند

مبارزه

به محض ظاهر شدن کرمها در بهار قطعاتی که در سال قبل مورد حمله این آفت قرار گرفته بوده اند با سموم کلارتان و تالستار سمپاشی می شوند.

منبع : کتاب پرورش درخت گردو به روش جدید