بلوط آشنایی با فواید و مضرات

بلوط دارای چه خواصی است؟ آیا از میزان مواد معدنی و ویتامین های بلوط اطلاع دارید؟ آیا چیزی در مورد خواص پوست درخت بلوط شنیده اید؟ آیا از مضرات بلوط چیزی میدانید ؟ در این مقاله از سایت پالیز به این پرسشها جواب می دهیم و با خواص و فواید بلوط بیشتر آشنا می شویم. در مقاله های قبل در مورد خواص تعدادی از میوه ها مانند آووکادو و فندق آشنا شده ایم.

بلوط درخت بومی مناطق معتدل است. در ایران در جنگل های کردستان ، لرستان و کهکیلویه می روید. ارتفاع این درخت در بعضی نواحی تا 50 متر و قطر تنه آن به 3 متر می رسد. میوه بلوط از فندق درشت‌تر و هر یک یا چند عدد آن درون پیاله‌ای سبز رنگ و خاردار قرار گرفته است. 

طبع بلوط

بلوط از نظرطب قدیم ایران گرم و خشک است . در زمان قدیم آن را خشک کرده و با آرد گندم مخلوط کرده و از آن نان تهیه می کردند. نسبت به سایر آجیل ها میزان کالری و چربی بلوط بسیار کمتر می باشد. با این وجود آنها منابع غنی از فیبر ، ویتامین ها ، نشاسته و سایر مواد معدنی مفید برای بدن هستند. فیبر موجود در بلوط با کاهش جذب کلسترول در روده ها به کاهش سطح کلسترول خون کمک می کند.

بلوط مانند سبزیجات پهن برگ سرشار از فولات می باشد. فولات یا اسید فولیک در تشکیل گلبول های قرمز نقشی مهمی را دارا می باشد. مصرف کافی اسید فولیک در دوران بارداری باعث جلوگیری از نقص در لوله های عصبی و نغاع در نوزادان می شود.

بلوط سرشار از چربی های اشباع نشده

بلوط منبع غنی از اسیدهای چرب اشباع نشده مانند اسید اولئیک و اسید پالمیتولئیک هستند. وجود چربیهای اشباع نشده در رژیم غذایی به کاهش کلسترول بد ( LDL ) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL ) در بدن کمک می کنند. چربی های اشباع نشده در کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته مغزی نیز موثر هستند.

ویتامین ها و مواد معدنی بلوط

این آجیل منبع خوبی از مواد معدنی مانند آهن ، کلسیم ، منیزیم ، منگنز ، فسفر و روی است. علاوه بر این مقدار پتاسیم موجود در بلوط نیز قابل ملاحظه است. پتاسیم با فشار خون بالا مقابله می کند و باعث تنظیم ضربان قلب می شود. آهن موجود در بلوط به جلوگیری از ابتلا به کم خونی میکروسیتیک کمک می کند و همچنین منیزیم و فسفر اجزای اساسی متابولیسم استخوان هستند. از فواید بلوط این است که دارای مقادیر قابل توجه از ویتامین های B مانند ویتامین ( B6 ) ، تیامین ( B1 ) ، نیاسین ( B3 ) می باشد.

کربوهیدارت های موجود در بلوط

تقریبا نیمی از ترکیب شاه بلوط را کربوهیدرات ها تشکیل داداه اند. کربوهیدرات ها مهمترین منبع تامین کننده انرژی بدن هستند. کمبود میزان کربوهیدرات ها در بدن باعث افزایش اضطراب ، گیجی و منگی و کاهش میزان هوشیاری می شود.

امروزه به دلایل نادرست مردم از مصرف غذاهای نشاسته ای مانند گندم ، سیب زمینی و بلوط به بهانه افزایش وزن خودداری می کنند و از چربی ها به عنوان جایگزین آنها استفاده می کنند در صورتی که میزان کالری موجود در چربی ها دو تا سه برابر مواد نشاسته ای است. در صورتی که بیشتر چربی های موجود در رژیم غذایی از نوع اشباع شده هستند که منشا بسیاری از بیماری ها می باشند.

از دیگر فواید بلوط این است که کربوهیدرات های میوه بلوط از نوع کربوهیدراتهای پیچیده است کربوهیدرات های پیچیده نسبت به کربوهیدراتهای ساده ، گلوکز ( قند) را کندتر در جریان خون آزاد می کنند.

بلوط و جلوگیری از آلزایمر

بیماری آلزایمر باعث کاهش فعالیت مغزی ، کاهش حافظه ، ناتوانی در تفکر و تمرکز ، افزایش گیجی و منگی و اختلال در فعالیت های روزمره می شود. آنزیم ” کولین استراز ” عامل اصلی ایجاد بیماری آلزایمر است.

آنتی اکسیدانهای موجود در بلوط باعث کاهش فعالیت این آنزیم در بدن شده به علاوه آنتی اکسیدانهای میوه بلوط میزان سطح استرس اکسیداتیو بدن را کاهش می دهد و از مرگ سلول های مغزی جلوگیری می کند.

فواید بلوط برای دیابت

خواص میوه بلوط برای بدن بسیار زیادمی باشد یکی از این خواص پیشگیری از ابتلا به دیابت است. بلوط میزان آنزیم ” آلفا – گلوکوزیداز ” که یکی از عوامل ایجاد بیماری دیابت در بدن است را کنترل می کند. میوه بلوط مقدار گلوکز ( شکل مفید قند بدن ) را افزایش می دهد که خود این مسئله باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت می شود.

خاصیت ضدعفونی کنندگی بلوط

تانن و فلانوئید دو ماده ضد باکتری و ضد ویروسی هستند که به میزان زیادی در میوه بلوط یافت می شود. تانن علاوه بر خاصیت ضد میکروبی به درمان زخم ها نیز کمک می کند. علاوه بر این بلوط از تکثیر و گسترش ویروس و تماس سلول های بدن با ویروس ها جلوگیری می کند. پس برای از بین بردن باکتری های مضر بدن و ضد عفونی کردن آن می توانید چند عدد میوه بلوط در روز مصرف کنید.

فواید بلوط برای سلامتی قلب

میوه بلوط دارای مقادیر بسیار زیادی چربی اشباع نشده هستند. میزان بالای چربی اشباع نشده باعث کنترل سطح کلسترول خون می شود و از افزایش بی رویه کلسترول جلوگیری می کند. چربی اشباع شده عامل اصلی چاقی و بیماری های قلبی – عروقی است بلوط با کاهش میزان چربی اشباع شده بدن از ابتلا فرد به بیماری های قلبی نظیر ” آترواسکلروز ” پیشگیری می کند.

فواید میوه بلوط برای استخوان ها

همه از فواید کلسیم برای استخوان ها آگاه هستند میوه بلوط سرشار از کلسیم است که به افزایش تراکم استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می کند. علاوه بر کلسیم دو ماده معدنی فسفر و پتاسیم نیز که در سلامتی استخوانها نقش دارند نیز به میزان فراوان در بلوط یافت می شود.

دیگر فواید بلوط

• بواسیر را برطرف می کند.
• اسهال ساده و اسهال خونی را رفع می کند.
• بلوط دارای مقادیر فراوان فیبر است که به هضم غذا کمک کرده .
• یکی از فواید بلوط برای سلامتی بدن ، رفع درد معده است.
• برای رفع کم خونی مؤثر است.
• نرمی استخوان را درمان می کند.
• تقویت بدن یکی دیگر از فواید بلوط است
• دارای مقادیر زیادی کربوهیدرات است.
• برای معالجه اسهال اطفال، پودر بلوط را با کاکائو مخلوط کرده و دم کرده آن را به اطفال می دهند.
• برای استفاده از پوست درخت بلوط می توان آن را آرد کرده و با عسل مخلوط کنید و یا اینکه یک قاشق آن را در یک لیوان آب جوش ریخته و به مدت ۱۰دقیقه دم کنيد.
• یکی دیگر از فواید بلوط این است که خونریزی ها را متوقف می سازد.
• درمان کننده بواسیر خونی است. به جهت دارا بودن ترکیبات فلاونوییدی خواص ضدالتهابی داشته و با کاهش تورم عروق انتهای روده منجر به کم شدن التهاب هموروئید (بواسیر) می‌شود. 
• خاصیت ضد عفونی دارد
• بلوط دارای سه آنتی اکسیدان قوی به نام های اسید گالیک، اسید الاژیک و اسید تانیک است که هر سه به دلیل خاصیت ضد آسم به کاهش علائم آسم کمک کرده و التهاب راه های تنفسی را کاهش می دهند.

فواید پوست درخت بلوط

• ترشحات زنانه را از بین می برد. برای استفاده خارجی از جوشانده پوست درخت بلوط استفاده می شود بدین منظور باید ۱۵ گرم پوست درخت را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید به آرامی بجوشد تا حجم آن به دوسوم تقلیل یابد. از این جوشانده می توان به عنوان کمپرس استفاده کرد و یا آن را در تشتی ریخته و در آن بنشینید.
• برای درمان بیماری های پوستی در وان حمام که در آن جوشانده پوست درخت بلوط را ریخته اید به مدت یک ربع استراحت کنید.
• برای درمان واریس می توانید جوشانده پوست درخت بلوط را به شکل کمپرس بر روی آنها قرار دهید. یک از فواید پوست درخت بلوط استفاده از آن در درمان خون مردگی است.
• از پوست درخت بلوط برای درمان اگزما استفاده می شود.

فواید گز بلوط

گاهی روی برگ و یا شاخه های درخت بلوط ماده ای به بیرون تراوش می کند که در مجاورت با هوا سفت شده و به صورت دانه هایی به قطر ۲ سانتی متر بر روی ساقه و یا برگ ظاهر می شود که به آن « گز » گفته می شود. برای استفاده از گز شاخه های درخت را تکان می دهند تا دانه های گز به زمین بریزد. البته این دانه ها مخلوط با برگ و پوسته درخت است که باید تمیز شود.

گز علفی از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. برای استفاده طبی از گز علفی می توان آن را با عسل مخلوط کرد و یا جوشانده آن را تهیه نمود. (۵۰ گرم دریک لیتر آب جوش) از خواص و فواید گز بلوط می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• گز قابض است
• خونریزی ها را متوقف می سازد.
• باعث تقویت معده می شود
• تقویت کننده دستگاه تنفسی است.
• سینه را نرم و صدا را صاف می کند.
• سرفه ها را برطرف می کند.
• تنگی نفس را درمان می کند.
• برای معالجه بواسیر گزعلفی را با عسل مخلوط کرده و بر روی بواسیر می گذارند.

مضرات بلوط

تا اینجا با خواص و فواید بلوط آشنایی پیدا کردیم. مصرف بلوط ممکن است دارای مضراتی نیز باشد. جوانه تازه بلوط سمی بوده و مصرف آنها باعث ایجاد مسمومیت می شود. زیاده روی در مصرف آن موجب افزایش سودا شده. افرادی که دارای بیماریهای نظیر نفخ – کولیت می باشد نباید در مصرف بلوط زیاده روی کنند.

مصرف زیاد میوه بلوط باعث ایجاد تهوع و ناراحتی معده می شود. میوه های بلوط و برگ درختان آن دارای مقادیر زیادی سم تانیک اسید هستند که زیاده روی در مصرف آن باعث آسیب به کلیه ها می شود. بلوط برای بیماریهای روده و معده و بیماریهای حلق و سینه مناسب نیست.