آشنایی با آفت سوسک شاخک بلند انجیر و راه مبارزه با آن

خسارت آفت سوسک شاخک بلند انجیر به حدی است که در صورتی که به موقع، نسبت به مبارزه با آن اقدام نشود منجر به خشک شدن درختان انجیر می شوند و بنابراین، این حشره در بین آفات انجیر از اهمیت خاصی برخوردار و جز مهمترین آفت های درخت انجیر محسوب می شود.

این آفت به نام سوسک شاخک بلند اره ای نامیده می شود. این حشره روی تنه و شاخه های ضعیف و یا مرده بیشتر فعالیت دارد. درختان میزبان این آفت در ایران عبارتند از انجیر ، شاه بلوط ، راش ، زبان گنجشک ، گردو ، چنار ، بلوط ، بید و نارون

حشره کامل ، سوسکی است به طول ۴۰ – ۳۵ میلی متر ، به رنگ قهوه ای متمایل به سیاه ، دارای شاخک ها بزرگ و پیش قفسه سینه نسبتا عريض.

حشرات در ماه های تابستان ظاهر شده و پس از جفت گیری ، حشره ماده تخم های خود را در دسته های ۱۲ – ۸ تایی در شکاف پوست و نزدیک طوقه و یا حتی روی ریشه های نزدیک سطح زمین می گذارد.

لاروها استوانه ای شکل ، دارای چین خوردگی فراوان در سطح بدن و رنگ عمومی آنها سفید تا زرد است. طول لاروها در انتهای رشد تا 4 سانتی متر می رسد. طول شفیره به اندازه حشره کامل است. رنگ شفیره در هفته اول کرمی و بعد لکه های سیاهی روی آن ظاهر می شود.

لارو این حشره چوبخوار است و با سوراخ کردن تنه و نفوذ به درون آن شروع به تغذیه از چوب تنه می کند. در شرایط مرطوب لارو به ریشه نیز حمله می کند. لارو حدود ۱۴ مرحله لاروی را طی مدت ۳ سال می گذراند و نهایتا لارو کامل در داخل پیله ای که از گل و بقایای گیاهی درست می کند تبدیل به شفیره می شود.

مبارزه با آفت سوسک شاخک بلند انجیر

لاروهای سوسک انجیر با تغذیه از چوب درختان انجیر باعث پوسیدگی تنه درخت می شوند. یکی از روش های مبارزه با آفات روش مکانیکی است از جمله آفت های انجیر که به روش مکانیکی با آن مبارزه می شود سوسک شاخک بلند انجیر است.

در ماههای مهر و آبان پیش از سرد شدن هوا و قبل از نفوذ لارو به عمق طوقه و ریشه باید اقدام به مبارزه مکانیکی با این آفت کرد. نحوه کار نیز به این صورت است که ابتدا خاک اطراف تنه درختان را به میزان 30 الی 40 سانتی متر کنده و کنار می زنند و سپس به جستجوی لاروهای که ممکن است در میان شکاف های پوست و تنه یا در سوراخ های که در تنه درخت ایجاد کرده اند می پردازند.

در صورت مشاهده لاروها اقدام به کشتن آنها می کنند. بعد از کشتن لاروها خاک را دوباره به محل خود باز می گردانند. یکی از راه های شناسایی لارو ها این است که آنها با خوردن چوب تنه فضولاتی به شکل پودر به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای همراه با خاک اره از خود بر جای می گذارند.

تراکم این آفت در مناطق مختلف یکسان نمی باشد. در بعضی از نقاط شدت خسارت این آفت انجیر بسیار زیاد است و در بعضی نقاط شدت آن ناچیز است.

در سالهای اخیر بعضی از باغداران پس از انجام کار و قبل از آن که خاک اطراف تنه درختان را به محل خود برگردانند مقداری سم سوین را در محل گودال ریخته و سپس خاک را به محل خود بر می گردانند این سم منجر به از بین رفتن لاروهای که هنوز به داخل ساقه نرفته اند می شود.

در سال های اخیر به علت استفاده از سمومی مانند سوین که به صورت پودر پاشی در اطراف تنه درختان انجیر در خرداد و در زمان گرده افشانی انجیر به منظور مبارزه با مورچه ها (با توجه به این که مورچه شکارچی، زنبور بلاستوفاگا می باشد) انجام می گیرد به نظر می رسد به علت هم زمانی ظهور حشرات کامل سوسک شاخک بلند با پودر پاشی ، سمپاشی منجر به از بین رفتن و جلوگیری از تخم ریزی این آفت انجیر گردیده و به همین دلیل تراکم این آفت را پایین آورده است.